Hình ảnh tà áo dài đã quá quen thuộc với mỗi người Việt nhưng không phải ai cũng có thể miêu tả chính xác bộ trang phục truyền thống này với bạn bè ngoại quốc.
Vậy thì áo dài là gì?
Áo dài là một bộ trang phục được mặc cùng với quần dài, che thân từ cổ đến chân, dành cho cả nam và nữ nhưng được biết đến như trang phục cho nữ nhiều hơn.
Về cấu tạo áo dài truyền thống:
- Cổ áo: Cổ áo cao khoảng 2-3 cm, ôm khít cổ, tạo hình chữ V trước cổ.
- Khuy áo: Thường dùng khuy bấm, từ cổ chéo sang vai rồi dọc xuống ngang hông.Theo truyền thống, khuy áo dài ở phần thân trên được cố định tại 5 vị trí, vừa giúp chiếc áo dài được cố định ngay ngắn, vừa biểu tượng cho 5 đạo làm người của dân tộc Việt: nhân, nghĩa, lễ, trí, tín
- Thân áo: Gồm 2 phần: thân trước và thân sau. Cả 2 thân áo đều dài từ cổ xuống mắt cá chân, được may sát vào phom người.
- Tay áo: Dài, không có cầu vai, may kéo dài từ cổ áo đến cổ tay.
- Tà áo: Gồm 2 tà là tà trước và tà sau, xẻ từ ngang hông xuống dưới.
Chiếc áo dài truyền thống với những thiết kế làm tôn lên vẻ đẹp duyên dáng, dịu dàng, nết na của người phụ nữ Việt Nam.
Tuy nhiên, bật mí cho bạn, tà áo dài mà được coi là truyền thống ấy cũng đã từng là phiên bản “cách tân” đấy!
Để biết được nguồn gốc và hình dáng chiếc áo dài xưa như thế nào, hãy cùng đến với lịch sử phát triển của áo dài qua từng thời kỳ nhé!
Áo giao lãnh
Áo giao lãnh được coi là kiểu sơ khai nhất của của chiếc áo dài xưa, rất phổ biến vào thời Lý – Trần – Lê
Đặc điểm của áo giao lãnh là: áo rộng, cổ áo giao nhau khi mặc, áo xẻ hai bên hông, dài tay, cổ tay rộng, thân áo dài chấm gót chân (thân áo được may bằng năm, sáu tấm vải).
Áo dài tứ thân
Áo dài tứ thân vốn là trang phục dành cho những người dân ở tầng lớp bình dân.
Đó là bởi vì 2 vạt trước của chiếc áo được thiết kế rời nhau, có thể buộc lại cho gọn khi làm việc trong khi 2 vạt sau được may liền thành 1 tà áo.
Áo dài ngũ thân
Là kiểu áo do chúa Nguyễn Phúc Khoát đặt ra, áo ngũ thân, dựa trên tiền đề là áo tứ thân, có 5 vạt áo.
Mỗi vạt có 2 thân nối sống tượng trưng cho phụ mẫu, còn vạt con đằng trước tượng trưng cho người mặc. Đặc biệt, đây là kiểu áo mà tầng lớp quan lại, quý tộc thường mặc.
Áo dài Le Mur
Được đặt tên theo chính người thiết kế ra nó, áo dài Le Mur là một bước cải cách vô cùng quan trọng từ chiếc áo dài tứ thân.
Áo dài Le Mur chỉ còn có 2 vạt trước và sau, hàng nút phía trước dịch sang theo vai và dọc bên sườn, tay áo phồng, cổ hở. Đây là kiểu áo dài được cho là “lai căng” thái quá.
Áo dài Lê Phổ
Bằng cách kết hợp khéo léo giữa áo dài tứ thân và áo dài Le Mur, họa sĩ Lê Phổ tạo ra chiếc áo dài vẫn giữ được nét truyền thống của áo dài tứ thân nhưng bỏ những nét lai căng như ráp tay phồng, cổ hở từ áo Le Mur.
Chiếc áo dài Lê Phổ được nhiều phụ nữ Việt ưa thích và hoan nghênh nhiệt liệt.
Áo dài bà Nhu
Bà Trần Lệ Xuân, vợ của Ngô Đình Nhu đã thiết kế ra kiểu áo dài cách tân mới với phần cổ áo được bỏ đi, thay vào đó là cổ thuyền, cổ hở, cổ khoét.
Bên cạnh đó, họa tiết trên áo cũng rất mới lạ với cành trúc mọc ngược.
Áo dài Raglan (Giắc lăng)
Thập niên 1960, áo dài với cách ráp tay raglan (giắc lăng) ra đời ở Sài Gòn, giải quyết được những nếp nhăn hai bên nách áo dài.
Kiểu áo này ôm sát thân hình hơn, tạo đường cong thẩm mỹ.
Áo dài Mini-raglan
Phiên bản áo dài này được sử dụng cho nữ sinh nhiều hơn, với tà áo chỉ ngắn tới bàn chân nhưng hai ống quần phủ kín.
Như vậy, tà áo dài đã trải qua bao năm tháng với những sự thay đổi từ kiểu dáng đến màu sắc.